Akasya Kültür Sanat

SANAT SÖZLÜĞÜ

Ea: Sümerlerin yer tanrısı

Eboş: Fr. Ebouche. Bir sanat eserinin ilk durumu. Kaba geliştirilmemiş iş.

Egzotizm: Fr. Exotisme. Yabancı ülkelere ve oralardaki yaşama hayranlık. Egzotizm Fransız klasisizm zamanında Doğu yaşamına ilgiden doğdu. 19. yüzyıl başında yabancı kültürlerle yapılan temas, örneğin Napolyon'un Mısır seferi bu eğilimi arttırmıştır. Bkz: Oryantalizm.

Ekslibris: Latinceden gelir. Bir kitabın çoğunlukla iç kapağına konan ve sahibini belirten bir simge anlamındadır. İlk kez 15. yüzyılda tahta baskı olarak yapılmış, sonra bakır oyma baskı ile yapılmaya başlanmıştır. Bir şahsın ya da kurumun isminin ilk harfleri ile sembolik ve alegorik temsil edici figürlerden oluşmaktadır. Barok dönemde bütün Avrupa'ya yayılmıştır. Günümüzde ayrı bir grafik sanat olarak devam etmektedir.

Elementarizm: Sanat yazarları bu terimin büyük bir olasılıkla Malevich'in kendi resimsel biçimleri için kullandığı 'element' yani öğe sözcüğünden kaynaklandığını düşünmektedirler. Elemantirizm, uzay içinde, birbirinden ayrı biçimleri ve cisimleri bir araya getirmekle ilgili sanat ve tasarım anlayışına verilen bir ad olmuştur. Bkz: De Stijl, Bauhaus

Empati: Özdeşleyim. Wilhelm Worringer'in sanat eleştirisinde çığır açan “Soyutlama ve Özdeşleyim” kitabı dolayısıyla yaygınlaşmış kavram. Worringer “uzay korkusu”nun çeşitli toplumlardaki sanat içtepisini tartışıren, mekanla barışık toplumların soutlamadan daha çok empatiye dönük bir içtepiye sahip olduğunu söyler. Bkz: Katharsis

Emprovize: Doğaçlama

Enkaz Estetiği: 19. yüzyılda Romantizmin ve Caspar David Fredrich'in yaygınlaştırdığı yıkıntı, enkaz ve eski gotik yapıları insani duygulanımlara çeviren yaklaşım. Yıkıntılar yalnızlık, melankoli, eskiyi düşünme ve ölümü çağrıştıran imgeler oluştururlar. Sinemada Tarkovski'nin özel bir dile çevirdiği yaklaşım. Bkz: Wabi-Sabi, Romantizm

Enstelasyon: Yerleştirme. Bizzat mekanın kendisini, ilişkileri (seyircileri), nesneleri etkileşime sokarak oluşturulan yapıt. Kökeni Dada, 1960 sonrası kavramsal sanat ve beden sanatıyla birlikte düşünülebilir. Başlangıcı 20. yüzyıl başındaki Marcel Duchamp'ın hazır-yapımları ve Kurt Schwitters'e kadar giden enstalasyon, diğer adıyla yerleştirme sanatı, çağdaş sanatta mimarlık ve performans dışında birçok başka görsel sanat disiplininden de destek alan melez bir üretimdir.

Epik: Destan, söylence.

Epoke: Ayraç içine almak, yalıtmak. Bağlama değil sadece parantez içine alınana odaklanmak.

Ergonomi: Alm. Ergonomie. İnsanın eşya ve geçleri kullanmasına enuygununu araştırmaya, tasarlamaya ve biçimlendirmeye ilişkin uygulamalı bilim. Ergonomi kavramı, 2. Dünya Savaşı sırasında silah formları için kullanış kolaylığı düşüncesinden çıkmıştır. Almanya'da ise mobilya tasarımıyla ilgili olarak 1960-70'li yıllarda kullanılmaya başlanmıştır.

Eskiz: Skeç, karalama.

Estetik: Yunanca aisthesis, güzel duygusu kavramından Batı dllerine geçen, güzelliğin insan ile ilişkisini araştıran felsefe dalı. 18. yüzyılla birlikte gerek Kant, Hegel gibi filozofların gerekse de Winkelman ve Baumgarden gibi felsefeci-araştırmacıların-arkeologların katkısıyla sanat yapıtlarıyla ilişki kuran bir disiplin haline gelecektir. Bkz: Poetika